Beden Algısı Bozukluğu: Dismorfik Bozuklukla Başa Çıkmak

Bireyin kendi dış görünüşüyle ilgili abartılı, gerçek dışı, negatif algılarının olması beden algısı (dismorfik) bozukluğunun olduğuna işaret eder. Beden algısı bozukluğu, bireyin kendi dış görünümüyle ilgili yoğun, aşırı ve sürekl

i kaygı duyduğu durumdur(1).

     Beden algısı bozukluğu yaşayan birey, dış görünüşüyle ilgili fark edilmeyen ya da başkalarınca önemsenmeyecek olan kusur veya kusurlar üzerine çok fazla düşünür ve takıntı haline getirirler. Bozukluğa sahip bireyler dış görünüşleriyle ilgili yaşadıkları endişeden dolayı aynaya bakıp durma, cilt yolma, aşırı makyaj yapma veya dış görünüşünü başkalarıyla kıyaslama gibi tekrarlayan fiziksel ve zihinsel eylemlerde bulunabilirler. Bireyin toplumsal, sosyal, kişisel, iş yaşantısında işlevsellikte düşmeye neden olabilir(1,2,3).

     Beden algısı bozukluğunun ortaya çıkmasında biyolojik, genetik, psikolojik ve çevresel faktörler etkili olabilir. Çocukluk çağı travmaları, zorbalık, aşırı eleştiri gibi olumsuz yaşantılar bu bozukluğu gelişmesine zemin hazırlayabilir. Ayrıca toplumun güzellik idealleri ve baskıları da bu konuda etkilidir. Serotonin seviyelerindeki düzensizlik olan, aile bireylerinde beden algısı bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk öyküleri olan bireylerde bu bozukluğa yakalanma riskinin daha yüksek olduğu bilinmektedir(4,5,6).

     Beden algısı bozukluğunun tedavisinde genellikle ilaç tedavisi ve psikolojik desteğin etkili olduğu bilinmektedir. Bireyin olumsuz ve hatalı düşünce kalıplarını fark edip düzenlemesi bozukluğun tedavisinde önemlidir(7).

     Beden algısı bozukluğunun tedavisi, bireyin özel ihtiyaçlarına göre uyarlanmalıdır. Erken tanı ve etkili tedavi, bireyin yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir. Eğer şüpheleriniz varsa veya kendinizde ya da tanıdığınızda beden algısı bozukluğu belirtileri gözlüyorsanız, profesyonel yardım almak önemlidir.

Kaynakça

1. Sungur M.Z. Beden dismorfik bozukluğu. Psikiyatri Dünyası 1999; 1:19-22.
2. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596
3. Aslan H. Beden dismorfik bozukluğu: bir gözden geçirme. Düşünen Adam 2000; 13:33-41.
4. Feusner, J.D. Neziroglu, F. Wilhelm, S. Mancusi, L. Saxena, S. What causes BDD: research findings and a proposed model. Psychiatr Ann 2010; 40:349- 355.
5. Neziroglu F, Khemlani-Patel S, Yaryura-Tobias JA. Rates of abuse in body dysmorphic disorder and obsessive compulsive disorder. Body Image 2006; 3:189- 193.
6. Veale D. Body dysmorphic disorder: review. Postgrad Med J 2004; 80:67-71.
7. National Collaborating Centre for Mental Health. Obsessive-Compulsive Disorder: Core Interventions in the Treatment of Obsessive Compulsive Disorder and Body Dysmorphic Disorder. London, British Psychological Society & Royal College of Psychiatrists, 2006.