Zorbalık, bir bireyin veya grubun başka bir kişiyi veya grubu fiziksel, sözlü veya sosyal olarak zarar verme niyetiyle tekrar tekrar hedef aldığı bir davranış biçimidir. Zorbalık farklı şekillerde olabilir: fiziksel zorbalık (dayak, itme), sözlü zorbalık (alay, tehditler), ilişkisel zorbalık (sosyal dışlama, yaygın dedikodu) ve siber zorbalık (çevrimiçi alay, tehditler). Akran zorbalığı ise yaşıtları birbirine denk ergen bireyler arasında gerçekleşen zorbalık durumlarıdır(1).
Akran zorbalığı ve zorbalıktan korunmak için birtakım dikkat edilmesi gereken durumlar:
- Bilgi Edinme: Zorbalık taktiklerini ve işaretlerini tespit etmek, öğrencilerin ve velilerin zorbalığı erken fark etmelerini sağlar(2).
- Güvenli Bir Ortam Oluşturmak: Okulların, zorbalığın tolere edilmediği güvenli bir ortam oluşturması çok önemlidir(2).
- İletişim: Zorbalığa uğrayan mağdurun durumunın bir yetişkine, öğretmene veya danışmana bildirmesi önemlidir. Erken müdahale için bu çok önemlidir(3).
- Bilişsel Davranışçı Öğretiler: Zorbalık mağdurları için bilişsel davranışçı ekol, olumsuz düşünce ve davranışları değiştirmeye yardımcı olabilir(3).
- Sosyal Beceri Eğitimi: Çocuk ve ergenlerin olumsuz sosyal deneyimleri fark etmeleri ve korunmaları için yarıdmcı olabilir(4).
- Ebeveyn Eğitimi: Ebeveynlerin zorbalık ve olumsuz etkileri konusunda bilgi sahibi olması ve çocuklarını da bu konuda eğitmeleri oldukça önemlidir(5).
Akran zorbalığı çocuk ve gençler üzerinde uzun dönemde olumsuz ve şiddetli etkilere neden olabilir. Bu sebeple erken müdahale ve zorbalığı önleme stratejilerine sahip olmak önemlidir. Aynı zamanda bu stratejilerin uygulanması bireylerin zorbalıkla başa çıkmaları ve ruh sağlıklarını olumsuz etkilememeleri konusunda yardımcı olabilir. Zorbalığa uğrandığı ve başa çıkılmasında zorlanıldığı durumlarda bir uzmandan yardım alınması önerilir.
KAYNAKÇA
- Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. Blackwell Publishing.
- Ttofi, M. M., & Farrington, D. P. (2011). Effectiveness of school-based programs to reduce bullying: a systematic and meta-analytic review. Journal of Experimental Criminology, 7(1), 27-56.
- Stallard, P. (2009). Anxiety: Cognitive behaviour therapy with children and young people. Routledge.
- Spence, S. H. (2003). Social skills training with children and young people: Theory, evidence and practice. Child and Adolescent Mental Health, 8(2), 84-96.
- Heinrichs, N., Kliem, S., & Hahlweg, K. (2014). Four-year follow-up of a randomized controlled trial of Triple P group for parent and child outcomes. Prevention Science, 15(2), 233-245.