Stres, hayatın normal rutininin karmaşası veya etrafımızda meydana gelen olaylar her birimizin anlık korku, kaygı ve endişe duymasına neden olabilir. Bu tür duygusal değişimler, kaygı veya kaygı bozukluğu olarak adlandırılsa da, genellikle gün içindeki aktiviteler boyunca meydana gelir. Eğer aşırı dozda kaygı oluşursa ve aralıksız devam ederse, o zaman bu kesinlikle hastalığın damgasını vurduğunun ve bu nedenle tıbbi desteğe ihtiyaç duyacağının bir göstergesidir.
Ani duygusal değişimler veya başka bir deyişle, burada panik atak olarak adlandırdığımız şey, bir kişinin basit günlük görevleri ve sorumlulukları yönetmesini veya hatta konsantre olmasını ve iyi bir sosyal hayata sahip olmasını zorlaştırabilir. Toplumda yaygın olarak görülen bir durum ne olursa olsun tedavi edilebilir. Çeşitli tıbbi tedavi yöntemlerinden, semptomlar azaltılır veya semptomlar kontrol altına alınır.
Anksiyete Nedir?
Kaygı, bir kişinin endişe, korku ve gerginliğe aşırı ve kontrolsüz bir şekilde tepki verdiği yaygın bir psikolojik bozukluktur.
Anksiyete Ne Kadar Yaygındır?
- Amerika’da yaklaşık 40 milyon kişi kaygı bozukluklarıyla mücadele ediyor.
- Türkiye’de kaygı bozukluklarının görülme oranı %17-25 arasındadır.
Anksiyetenin Belirtileri Nelerdir?
Kaygı bozukluğu yaşayan kişiler genellikle şu belirtileri gösterir:
- Gerginlik ve huzursuzluk
- Artan kalp atışları
- Ara sıra öksürükle birlikte hızlı nefes alma
- Aşırı ve ani terleme
- Titreme
- Yorgunluk ve halsizlik
- Konsantrasyon güçlüğü
- Uyku eksikliği
- Mide sorunları
- Kaçınma ve kaçma isteği
- Nefes darlığı
- Ağız kuruluğu
- Bulantı
- Kas ağrıları
- Baş dönmesi
Kimler Risk Altında?
- Yeni insanlarla tanışırken çekingen ve utangaç olanlar
- Çocuklukta veya yetişkinlikte yoğun stres yaşamış olanlar
- Ailede kaygı veya ruh sağlığı sorunu öyküsü bulunanlar
- Tiroid hastalığı veya aritmi gibi tıbbi rahatsızlığı olanlar
- Madde kullanım bozukluğu olanlar
Kadınlarda anksiyete bozuklukları erkeklere kıyasla daha yaygındır. Hormonal farklılıklar ve testosteronun kaygı üzerindeki etkisi bu farkta rol oynayabilir.
Anksiyete Türleri
- Yaygın anksiyete bozukluğu: Günlük konulara (sağlık, para, iş, aile) aşırı kaygı ve endişe.
- Panik atak: Aniden gelişen yoğun kaygı ve korku, çarpıntı, terleme, ölüm korkusu.
- Fobiler: Belirli nesne, ses veya duruma karşı aşırı korku ve kaçınma isteği.
- Agorafobi: Ev dışındaki durumlardan kaçınma.
- Sosyal anksiyete bozukluğu: Utanç, eleştirilme ve olumsuz yargılanma korkusu.
- Ayrılık anksiyetesi bozukluğu: Evden veya sevdiklerinden ayrı kalma korkusu.
- Travma sonrası stres bozukluğu: Travmatik bir olaydan sonra ortaya çıkan kaygı.
Anksiyetenin Nedenleri
- Kalıtım: Ailede kaygı öyküsü
- Nörokimyasal değişiklikler: Beyindeki kimyasal dengesizlikler
- Stres: Yoğun iş, sosyal veya özel hayat stresi
- Kronik hastalıklar: Diyabet, KOAH, astım vb.
- İlaçlar: Bazı ilaçların yan etkileri
- Alkol ve madde kullanımı: Geçici rahatlama sağlasa da uzun vadede bağımlılığa ve kaygının artmasına neden olabilir
Anksiyete ve Depresyon İlişkisi
Kaygı çoğu zaman majör depresyonun bir belirtisidir. Aynı şekilde, ağırlaşan depresyon da kaygıya yol açabilir. Bu belirtiler tedavi ile yönetilebilir
Anksiyete Nasıl Teşhis Edilir?
Kaygıyı teşhis etmek için özel bir test yoktur.
- Fiziksel muayene
- Ruh sağlığı değerlendirmesi
- Psikolojik anketler
Anksiyete Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
- İlaç tedavisi: Antidepresanlar genellikle 1-2 yıl kullanılır, sonra yavaşça azaltılır.
- Psikoterapi (Bilişsel Davranışçı Terapi): Olumsuz düşünce kalıplarını fark etmeyi ve değiştirmeyi öğretir.Anksiyete sorunlarınız için online psikolog ve anksiyete psikolojik danışmanlık hizmetlerinden yararlanarak kendinizi daha huzurlu ve güvende hissetmenize yardımcı olabilir.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı alışkanlıklar ve stresle baş etme yöntemleri eklenir.
Anksiyeteyi Azaltmak İçin Öneriler
- Zihninizi rahatlatacak aktiviteler bulun.
- Sevdiklerinizle zaman geçirin.
- Alkol ve uyuşturucudan uzak durun.
- Düzenli uyuyun.
- Egzersiz, meditasyon veya yoga yapın.
- Kafeini sınırlayın.
- Sigarayı bırakın.
- Bitter çikolata, yeşil çay, somon, papatya çayı ve zerdeçal tüketin.
Anksiyete Bozukluğundan Korunmak İçin
- Düzenli uyku alışkanlığı
- Meditasyon ve nefes egzersizleri
- Sağlıklı ve dengeli beslenme
- Egzersiz yapma
- Alkol, kahve ve sigarayı azaltma veya bırakma
Olumlu Düşünce ve Gerçekçi Bakış
- Yeni durumları otomatik olarak “tehlikeli” veya “zor” olarak değerlendirmemeye çalışın.
- “Geçmişte kötü anlar yaşadım, yine kötü olacak” düşüncesinden uzak durun.
- Hissettiklerimiz her zaman gerçekleri yansıtmaz; mantığımızı kullanmalıyız.
- Zorluklarla baş edebileceğimizi, geçmişte de başarılarımız olduğunu kendimize hatırlatmalıyız.
- Felaket senaryolarının gerçekleşme ihtimali çoğu zaman düşüktür.
- Olumsuz yerine güçlü ve dayanıklı yanlarımıza odaklanalım.
- Kendimizin ve başkalarının mükemmel olmasını beklemeyelim.
Ne Zaman Yardım Almalı?
Online psikolog desteği alarak anksiyete belirtilerinizi azaltabilir ve profesyonel psikolojik danışmanlık ile yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Eğer kaygılarınız yaşam kalitenizi düşürüyorsa mutlaka bir doktora veya psikologa başvurun.