Tuvalet eğitimi çocuğun özerklik kazandığı ilk dönemdir. Bu dönemi olumlu tamamlamak onun kişilik gelişimini de olumlu etkileyecektir. Bu konuda size aşağıda birkaç öneri sunacağız (1,2).
- Hazırlık Aşaması
Öncelikle çocuğun bu eğitimi kabul etmeye açık olduğundan emin olmamız gerekir. Çocuğun günlük yaşantısını hijyen kurallarına uyarak sürdürmesi, kendi temizliğini yardım almadan ya da minimum düzeyde yardım alarak yapabilmesi, tuvalet ihtiyacının farkında olması onun tuvalet alışkanlığı edinmeye hazır olduğunu gösterir (2,3).
- Zamanlama
Tuvalet eğitimi sabır gerektiren ve uzun soluklu olabilen bir süreçtir. Bu süreci daha kolay atlatabilmek için doğru zamanı bulmak gerekir. Her çocuk farklıdır. Dolayısıyla her çocuğun ihtiyaçları, ihtiyaçlarını farkedip onları giderebilme yaşı ve tuvalet eğitimini kabul edip tamamlama süreci de farklı olabilir. Genelde 18 ila 24 ay arasında tuvalet eğitimine hazır olmaları beklenir fakat çocuktan çocuğa bu süre değişiklik gösterebilir. Bu durumda aceleci davranmayıp sabırlı olmalısınız (4,5).
- İletişim
Çocuğa tuvaleti neden ve nasıl kullanması gerektiğini açıkça anlatmamız gerekir. Eğer çocuk tuvaletin bir ihtiyaç olduğunun farkında olmazsa bu ihtiyacı gidermesi gerektiğinin de farkında olmaz. Bu farkındalık için ebeveyn ve çocuk arasındaki iletişimin açık ve olumlu olması önemlidir. Ona yapmaması gereken şeyi söylemek yerine yapması gerekeni söylemek daha pozitif bir iletişim kurmanızı sağlar(6).
- Motivasyon
Onu tuvalet eğitimindeki küçük de olsa her adımında teşvik etmek önemlidir. Burada devreye pozitif pekiştirmeler girer. Örneğin her başarılı tuvalet deneyiminde onu en sevdiği meyveyle ödüllendirmek, başarısını takdir etmek onun ilgisini çekecektir(2).
- Sabitlik
Tuvalet kullanımını alışkanlık haline getirmesini sağlayabilirsiniz. Çocuğu günün belirli saatlerinde belirli aralıklarla tuvalete götürerek onu bir rutine adapte etmeye başlayabilirsiniz. Örneğin iki saatte bir tuvaletini yapması gerektiğini belirterek onu tuvalete götürebilirsiniz. Böylece çocuk gün içinde sık sık tuvaleti hatırlayarak alışkanlık sürecini geliştirecektir(7,8).
- Sabır ve Olumsuz Tepkilere Dikkat
Olası kazalara karşı tutumunuz önemlidir. Bu durumda olumsuz tepkiler ve cezalar çocuğun tuvaleti bir stres kaynağı olarak görmesine yol açabilir. Dolayısıyla bu durum süreci herkes için zorlaştırır. Tuvalet eğitimi sürecini onun güvenini zedelemeden aşmak için kazaların normal olduğunu ve onu desteklediğinizi bilmesini sağlamalısınız(6).
- İlerleme Takibi
Tuvalet eğitimi sürecini takibe almak ve ilerlemeleri not etmek size müdahale etmeniz gereken yeri gösterir. Böylece çocuktan yapabileceğinden fazlasını istemezsiniz ondan gelişmelere bağlı değişimler beklersiniz(7,8).
Bu önerilere ek olarak her çocuğun öğrenme hızı ve bireysel ihtiyaçlarının farklı olduğunu unutmayın. Tuvalet eğitiminde süreci tamamlamak kadar süreci yıpratmadan ve yıpranmadan tamamalamak da önemlidir. Eğer ki bu süreçte siz ve çocuğunuz zorlanıyorsanız ve bu artık bir sorun haline gelmeye başlıyorsa bir uzmandan yardım almanız önerilir.
KAYNAKÇA
1. Brazelton TB. A Child-oriented approach to toilet training. Pediatrics 1962; 29: 121-128.
2. Koç I, Camurdan AD, Beyazova U, Ilhan MN, Sahin F. Toilet training in Turkey: the factors that affect timing and duration in different sociocultural groups. Child Care Health Dev 2008; 34: 475-481.
3. Mota DM, Barros AJ. Toilet training: methods, parental expectations,and associated dysfunctions. J Pediatr (Rio J) 2008; 84: 9-17.
4. Taubman B, Blum NJ, Nemeth N. Children who hide while defecating before they have completed toilet training: a prospective study. Arch Pediatr Adolesc Med 2003; 157: 1190-1192.
5. Choby BA, George S. Toilet training. Am Fam Physician 2008; 78: 1059-1064.
6. Brazelton TB, Gorski PA, Stadtler AC. Toilet training methods, clinical interventions and recommendations. Pediatrics. 1999, 103: 1359-61.
7. Deniz, Ç., & Görak, G. (2016). Çocuklarda tuvalet eğitimi ve kullanılan yöntemler. Jaren, 4(1), 59-64.
8. Oğuz, F., & Eren, T. (2014). Sağlıklı çocuklarda tuvalet eğitimi. The Journal of Turkish Family Physician, 5(3), 13-18.