Herhangi bir ortama ya da duruma ayak uydurmak yetişkinlere oranla çocuklar için daha zor olabilir. Bunu etkileyen birçok faktör vardır. Çocukların büyürken içinde bulunduğu tutum, aile bireyleri, öğretmenleri ve arkadaşlarıyla kurduğu dengeli veya dengesiz ilişkiler bunların hepsi çocuğun uyum sürecini geliştirmesinde ve beraberinde sosyal ilişkiler geliştirme, kendini ifade etme gibi becerileri kazanmasınında etkilidir. Bunların yanı sıra psikolojik ve biyolojik faktörler de onun uyum sürecini etkiler. Hiperaktivite bozukluğu veya dikkat eksikliği bu faktörlerin başlıcalarıdır (1,2,3).
Çocuğun yaşadığı uyum sorunlarının da elbetteki birtakım yaptırımları vardır. Örneğin sınıfında yaşadığı akran zorbalığı nedeniyle okula uyum sağlayamamış bir çocuk derslerinde ve sınavlarında başarı elde edemeyebilir. Çocuk uyum sağlayamamanın getirdiği stresle tırnak yeme, uyku sorunu, yalan söyleme, saldırganlık veya aşırı hareketlilik gibi alışkanlıklar da geliştirebilir. Bu olumsuz tutum ve davranışlar da onlara tekrar sorun olarak dönebilir ve sosyal çevreden izolasyon, arkadaşlık kurmada güçlüklerle birlikte kendilerini yeni bir uyum sorunun içinde bulabilirler. Ayrıca bu uyum sorunları beraberinde depresyon, anksiyete gibi yıkıcı sorunlar da getirebilir. Dolayısıyla uyum sorunları basite indirgememiz gereken sorunlardır (1,2,4).
Eğer çocuğunuzun uyum sorunu yaşadığını düşünüyor ve gözlemliyorsanız ebeveynleri olarak ona karşı daha anlayışlı olmayı deneyebilirsiniz. Örneğin yine akran zorbalığı sebebiyle okuluna uyum sağlayamayan çocuğun sizin beklentinizi karşılamayan sınav notları için ona baskı yapmak yerine okulla arasındaki bağı tekrar kuvvetlendirmek için çözüm arayıp notları hakkında daha yapıcı konuşabilirsiniz. Böylece onları desteklediğinizi onlara göstermiş, yalnız hissetmemelerini sağlamış olursunuz. Çocuğunuzun öğretmenleriyle iş birliği halinde olmayı da deneyebilirsiniz. Bu sadece okulda değil hayatın genelinde uyum sorunu yaşayan çocuklar için de geçerlidir. Çocuğun çevreyle etkileşimini güçlendirmek için yaşıtlarının bulunduğu sınıf ortamı uygun yer olabilir. Bu durumda öğretmenle kurduğunuz iş birliği size fayda sağlayabilir (3,4).
Uyum sorunlarıyla başa çıkmak ebeveynler için de zorlayıcı olabilir. Bu durumda bir uzmandan yardım ve fikir almak hem çocuğunuz hem de sizin için faydalı olabilir.
KAYNAKÇA
- Özbey, S. (2010). Okul öncesi çocuklarda uyum ve davranış problemleriyle başa çıkmada ailenin rolü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(21), 9-18.
- Gregory, N. Ö. (2016). Boşanma mı yoksa çocuk için evliliği sürdürmek mi? Çocuğun psikolojik uyumu açısından önemli bir soru. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(3), 275-289.
- Gençöz, F. (1998). Uyum psikolojisi. Kriz Dergisi, 6(2).
- Öngider, N. (2013). Anne-baba ile okul öncesi çocuk arasındaki ilişki. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(4), 420-440.