Hayal kırıklığı olumsuz duygusal bir tepkidir ve kişinin beklentilerinin gerçekleşmediği noktada oluşabilir. Planların gerçekleşmemesi, hedeflere ulaşılamaması, arzu edilenin gerçekleşememesi gibi durumlar da bireylerde hayal kırıklığı yaratabilir. Hayal kırıklığı yaşamak b beraberinde stres, üzüntü, çaresizlik ve öfke gibi duygular da getirebilir.
Hayal kırıklığı ile başa çıkma konusunda birtakım öneriler vardır.
- Kabullenme ve Farkındalık: Hayal kırıklığı yaratan durumu objektif şekilde değerlendirebilmek önemlidir. Sonucunda o yaşantıya karşı durmayıp olanı olduğu gibi kabul etmek, bizde yarattığı olumsuz duygulardan bağımsız şekilde değerlendirebilmek bu noktada farkındalığımızı arttıracaktır. Kendimizin ve karşımızdakinin duygusal tepkilerini tanımak ve daha kontrollü karşılıklar verebilmek adına bu becerileri kazanmamız yardımcı olabilir(1).
- Beklentileri Düzenlemek: Hayal kırıklığı beklentilerin gerçekleşmemesine bağlı gelişebildiği için eğer ki beklentilerimizi daha gerçeğe uygun halde düzenlersek hayal kırıklığı yaşama riskini de azaltabiliriz(2).
- Problem Çözme Becerilerini Kullanmak: Hayal kırıklığı yaşanan durumları analiz edip sorunun nerelerden kaynaklandığı tespit edilirse bu problemlerin tekrar yaşanmaması adına adımlar atılabilir. Problem çözme becerilerimizi geliştirmek ve kullanmak bu noktada bizlere yardımcı olabilir(3).
- Sosyal Destek Aramak: Hayal kırıklığı yaşadığınızda duygu ve düşüncelerinizi paylaşmak size iyi gelecektir. Güvendiğiniz kişilerle hayal kırıklığı deneyiminizi paylaşabilirsiniz, bu şekilde stresle başa çıkma becerileriniz artacak ve olumsuz duygusal yaşantılarınız azalacaktır(4).
- Olumlu Düşünceye Odaklanmak: Bilişsel teknikler olumsuz düşünceleri değerlendirip daha olumlu ve gerçekçi düşüncelerle değiştirmeye yardımcı olabilir. Bu durum da hayal kırıklığı riskini azaltabilir(5).
Hayal kırıklığı yaşamayı tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmamakla beraber gerçekçi de değildir. Her yaşantı biz üzerine düşündüğümüz, farkındalık geliştirdiğimiz, çözüm ürettiğimiz sürece bize bir şey öğretir. Ruh sağlığımızı korumamız adına da hayal kırıklığı yaşadığımız durumları kabul etmek, bu durumların farkında olmak, beklentilerimizi gerçekçi yönde düzenlemek, problem çözme becerilerimizi geliştirmek, sosyal destek istemek ve düşüncelerimizin gerçekçi ve olumlu olmasına dikkat etmek hayal kırıklığı yaşama riskimizi azaltıp olumsuz yaşantıya verilen tepkileriN daha sağlıklı olmasını sağlar.
Eğer ki hayal kırıklığı yaşadığınız olumsuz deneyimlerle baş etmekte zorlanıyorsanız bir uzmandan yardım almanız önerilir.
KAYNAKÇA
- Kabat-Zinn, J. (1990). Full Catastrophe Living: Using the Wisdom of Your Body and Mind to Face Stress, Pain, and Illness.
- Carver, C. S., & Scheier, M. F. (1998). On the self-regulation of behavior. Cambridge University Press.
- D’Zurilla, T. J., & Goldfried, M. R. (1971). Problem solving and behavior modification. Journal of abnormal psychology, 78(1), 107.
- Cohen, S., & Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological bulletin, 98(2), 310.
- Beck, A. T. (1976). Cognitive therapies and emotional disorders. New York: New American Library.