Liderlik Yeteneği: Doğuştan mı Kazanılmış mı?

Liderliğin direkt olarak tek bir kanaldan gelmesi durumu basite indirgeyebilir. Liderlik, hem doğuştan hem de sonradan kazanılmış özelliklerle oluşan bir durumdur.

•     Doğuştan Gelen Özellikler: Bazı kişilik özellikleri, zeka gibi faktörler bireylerin doğuştan getirdikleri ve liderlik kapasitesini etkileyebilecek özelliklerdir. Yapılan bazı araştırmalara göre de liderliğin genetik ve doğuştan getirilen özelliklere göre şekillenebileceği görülmüştür. Büyük Adam Teorisi de liderliğin doğuştan gelen bir özellik olduğunu savunur (1,2).
•     Sonradan Kazanılan Beceriler: Bu görüş liderliğin sonradan edinilen eğitim, bireysel gelişim ve deneyimler sonucunda geliştirilebileceğini savunur. Birçok araştırma da liderliği bir beceri olarak alır ve geliştirilip dönüştürülebileceğini öne sürer. Dönüşümcü Liderlik Teorisi de bunu açıklar. Liderliğin sonradan edinilebilen empati, iletişim becerileri ve vizyon gibi özelliklerle geliştirilebileceğini savunur (3,4).
•     Birleşik Görüş: Liderlikle ilgili pek çok görüş bunun hem doğuştan gelen hem de sonradan edinilebilen özellikler becerilerin bir birleşimi olduğunu söyler. Kimi bireyler doğuştan liderlik özellikleriyle gelir ve zamanla bunu geliştirmek veya köreltmek aldıkları eğitimle, yaşadıkları tecrübelerle mümkündür (5,6).

    Tüm görüşlere bakacak olursak liderliğin hem doğuştan gelebilecek hem de zamanla kazanılan deneyimlerle oluşturulup pekiştirilebilecek bir fenomen olduğu anlaşılmaktadır. Etkili bir lider olmanın hem doğal yeteneklerin hem de sonradan edinilen örenme ve gelişimin bir sonucu olduğu kabul edilmektedir.

KAYNAKÇA

1. Galton, F. (1869). “Hereditary Genius: An Inquiry into its Laws and Consequences”.
2. Judge, T. A., Bono, J. E., Ilies, R., & Gerhardt, M. W. (2002). “Personality and leadership: A qualitative and quantitative review”. Journal of Applied Psychology, 87(4), 765.
3. Avolio, B. J., & Bass, B. M. (1995). “Individual consideration viewed at multiple levels of analysis: A multi-level framework for examining the diffusion of transformational leadership”. The Leadership Quarterly, 6(2), 199-218.
4. Day, D. V. (2000). “Leadership development: A review in context”. The Leadership Quarterly, 11(4), 581-613.
5. Zaccaro, S. J. (2007). “Trait-based perspectives of leadership”. American Psychologist, 62(1), 6-16.
6. Avolio, B. J., Walumbwa, F. O., & Weber, T. J. (2009). “Leadership: Current theories, research, and future directions”. Annual Review of Psychology, 60, 421-449.