Travma, kişinin fiziksel veya psikolojik bütünlüğünü tehdit eden veya kişinin o şekilde algıladığı, şiddetli bir olay veya durumun neden olduğu zihinsel yaralanmadır. Bu olaylar, savaş, doğal afetler, cinsel veya fiziksel saldırı ve ciddi kazalar veya yaralanmalar gibi durumları içerebilir. Travma sonrası bireylerde travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi psikolojik tepkiler gözlemlenebilir.
Kişi olumsuz bir deneyim yaşadığında fiziksel, ruhsal, zihinsel yaralanmaya maruz kalabilir fakat bu ömür boyu geçmeyecek bir zorunluluk değildir. Bir uzman rehberliğinde yardım alarak kişi bu durumun üstesinden gelebilir.Travma ile başa çıkmanın destekleyici birçok yolu vardır. İşte bazı genel başa çıkma stratejileri ve öneriler:
- Profesyonel Yardım: Travma sonrası yaşanan duygusal ve psikolojik zorluklar için profesyonel yardım almak çok önemlidir. Psikolojik danışmanlık, TSSB tedavisinde etkilidir (1).
- Bilgiye Erişim: Travma hakkında bilgi sahibi olmak, yaşanılan durumu ve duygusal tepkileri anlamak için önemlidir (2).
- Stres Azaltma Teknikleri: Yoga, meditasyon ve nefes alma egzersizi gibi gevşeme teknikleri, travma sonrası stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir (3).
- Sosyal Destek: Travma sonrası aileden, arkadaşlardan ve destek gruplarından alınan destek, iyileşme sürecinde kilit rol oynayabilir (4).
- Kaçınma Davranışlarından Kaçınma: Travmatik bir olay ya da durumu hatırlatan uyaranlardan kaçınmak kısa vadede rahatlama sağlarken, uzun vadede iyileşmeyi engelleyebilir (5).
Başa çıkma stratejileri kişiden kişiye değişir ve her birey için neyin en iyi olduğunu belirlemek için bir profesyonelle çalışmak genellikle en iyisidir. Özellikle travmatik bir olaydan sonra desteğe erişim, bireyin iyileşme sürecini hızlandırabilir ve yaşam kalitesini artırabilir. Birey başa çıkmada zorlandığı takdirde uzmandan yardım alınması önerilir.
KAYNAKÇA
Resick, P. A., Monson, C. M., & Chard, K. M. (2016). Cognitive processing therapy for PTSD: A comprehensive manual. Guilford Publications.
Foa, E. B., Keane, T. M., & Friedman, M. J. (Eds.). (2000). Effective treatments for PTSD: Practice guidelines from the International Society for Traumatic Stress Studies. Guilford Press.
Rothschild, B. (2000). The body remembers: The psychophysiology of trauma and trauma treatment. WW Norton & Company.
Van der Kolk, B. A. (2014). The body keeps the score: Brain, mind, and body in the healing of trauma. Viking.
Charuvastra, A., & Cloitre, M. (2008). Social bonds and posttraumatic stress disorder. Annual review of psychology, 59, 301-328.